دورترین چیزی که میتوانیم در آسمان ببینیم چیست؟
طبیعت ترفند کوچکی در اختیار ما قرار داده است که گاهی میتوانیم از آن استفاده کنیم تا عمق بیشتری از کیهان را ببینیم. وقتی نور ستاره یا کهکشانی دور از خوشه عظیمی عبور میکند، گرانش خوشه میتواند تصویر را بزرگتر (در مواردی ۱۰ هزار برابر یا حتی بیشتر) کند.
ازطریق همین پدیده همگرایی گرانشی است که اخترشناسان توانستهاند دورترین ستاره شناختهشده یعنی ایرندل را شناسایی کنند که درحالحاضر در فاصله بیش از ۲۸ میلیارد سال نوری از ما قرار دارد. ستاره ایرندل ۹۰۰ میلیون سال پس از بیگ بنگ به صحنه کیهان رسید و از نسلهای اول ستارههایی بود که در کیهان ظاهر شدند.
دورترین جرمی که بدون تلسکوپ میتوانیم ببینیم، کهکشان آندرودا است
ستارهشناسان با بهرهبرداری از تکنیکی شبیه همگرایی گرانشی، از تلسکوپ فضایی جیمز وب استفاده کردند تا فاصله زمین تا دورترین کهکشان شناختهشده یعنی JADES-GS-z13-0 را بهطور دقیق اندازهگیری کنند. این کهکشان هماکنون در فاصله بیش از ۳۳٫۶ میلیارد سال نوری ما قرار دارد و زمانی تشکیل شد که جهان ما ۴۰۰ میلیون ساله بود.
فراتر از آن، همچنان میتوانیم اجرام کیهانی را ببینیم، اما برای دیدن آنها باید از طول موجهای دیگر نور استفاده کنیم.
در محدوده ریزموج، ما توسط درخشش تابش زمینهٔ کیهانی احاطه شدهایم که نور آن زمانی تولید شده است که جهان ۳۸۰ هزار ساله بود و از پلاسما به گاز خنثی تبدیل شد. این نور از آن زمان کیهان را غرق کرده است و تقریبا در مرز جهان قابل مشاهده قرار دارد.
ستارهشناسان حدس میزنند سیگنالهای قدیمیتری نیز وجود دارد. برای مثال، فرایندهای عجیب و غریب در اولین لحظات بیگبنگ سیلی از ذرات شبحمانند معروف به نوترینو را ایجاد کرد و جستجو برای یافتن آن همچنان ادامه دارد.
حتی فرایندهای عجیبتر در ثانیهی نخست بیگبنگ احتمالا کیهان را غرق امواج گرانشی کرد. ماموریتهای پیشنهادی مانند «دیدهبان بیگ بنگ» ممکن است آثار ضعیف این سیگنال باقیمانده را ثبت کنند و در این صورت، این سیگنالها دورترین چیزی خواهد بود که میتوانیم تشخیص دهیم.
Authors: صاحبخبران - جدیدترین و آخرین اخبار ایران و جهان - علمی-فناوری