مقایسه ChatGPT و DeepSeek: کدام مدل زبانی بهتر است؟

به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران^[1]»؛ در دنیای امروز، هوش مصنوعی (AI) در حال شکل‌دهی به بسیاری از جنبه‌های زندگی روزمره ماست. یکی از جالب‌ترین و پرکاربردترین شاخه‌های این فناوری، مدل‌های زبانی بزرگ (LLM) هستند که توانایی درک و تولید زبان انسانی را دارند. در این مقاله، به مقایسه دو مدل زبانی برجسته و تأثیرگذار در این حوزه، یعنی ChatGPT و DeepSeek، پرداخته‌ایم که هر کدام با ویژگی‌های منحصر به فرد خود نقش مهمی در پیشرفت پردازش زبان طبیعی ایفا می‌کنند.

ChatGPT، محصول معروف OpenAI و مبتنی بر معماری GPT-4، توانایی‌های شگفت‌انگیزی در تولید متن، پاسخ‌گویی به سؤالات پیچیده، برنامه‌نویسی و حتی تحلیل داده‌ها دارد. اما در مقابل، DeepSeek که توسط یک استارتاپ چینی توسعه یافته، با استفاده از معماری پیشرفته Mixture-of-Experts (MoE)، تمرکز ویژه‌ای بر بهینه‌سازی عملکرد در وظایف خاص دارد و به دلیل منبع‌باز بودن، به شدت مورد توجه توسعه‌دهندگان و پژوهشگران قرار گرفته است.

این مقاله، که توسط موبایل ۷^[2]نوشته شده، به‌طور جامع و جذاب به مقایسه این دو مدل پرداخته و ویژگی‌ها و تفاوت‌های آن‌ها را بررسی می‌کند. همچنین، در این تحلیل، توجه خاصی به کاربردهای مختلف و تأثیرات این مدل‌ها در دنیای امروز خواهیم داشت.

معرفی ChatGPT

ChatGPT چیست؟

ChatGPT یک مدل زبانی بزرگ (LLM) است که توسط شرکت OpenAI توسعه یافته است. این مدل مبتنی بر معماری GPT-4 بوده و با استفاده از میلیاردها پارامتر، توانایی پردازش و تولید زبان انسانی را دارد. این مدل با داده‌های متنی وسیعی آموزش دیده و قادر به انجام کارهایی مانند نوشتن مقاله، تولید محتوای خلاقانه، پاسخ به سوالات و حتی انجام برخی وظایف برنامه‌نویسی است.

همان‌طور که مدل‌های پیشرفته‌ای مانند ChatGPT در زمینه‌های مختلف کاربرد دارند، فناوری‌های مشابه نیز در زمینه‌هایی مانند خرید و فروش محصولات، از جمله گوشی‌های هوشمند، به کمک آمده‌اند. برای مثال، بسیاری از فروشگاه‌ها امکان خرید اقساطی گوشی^[3] را فراهم کرده‌اند. این امکان به شما این اجازه را می‌دهد که به‌راحتی گوشی دلخواه خود را بدون پرداخت مبلغ کامل به‌صورت یکجا خریداری کرده و هزینه آن را در اقساط ماهیانه پرداخت کنید. این فرآیند، مشابه با استفاده از فناوری‌های هوش مصنوعی مانند ChatGPT، تجربه‌ای راحت‌تر و قابل دسترسی‌تر را برای کاربران فراهم می‌آورد.

ویژگی‌های کلیدی ChatGPT

۱. تولید متن طبیعی:

ChatGPT قادر است متونی تولید کند که بسیار شبیه به زبان انسانی است. این مدل از تکنیک‌های پیشرفته پردازش زبان طبیعی (NLP) استفاده می‌کند تا متونی با سبک و لحن متناسب با نیاز کاربران ایجاد کند.

۲. تعامل در مکالمات چندمرحله‌ای:

یکی از نقاط قوت اصلی ChatGPT توانایی حفظ زمینه گفتگو در مکالمات طولانی است. برخلاف بسیاری از مدل‌های دیگر، این مدل می‌تواند اطلاعات را از سوالات قبلی به خاطر بسپارد و پاسخ‌هایی متناسب با بحث ارائه دهد.

۳. کاربردهای متنوع:

ChatGPT در حوزه‌های مختلفی از جمله تولید محتوا، ترجمه، آموزش، برنامه‌نویسی و پشتیبانی مشتری کاربرد دارد. این گستردگی باعث شده که بسیاری از شرکت‌ها و کاربران حرفه‌ای از آن در کارهای روزمره خود استفاده کنند.

معرفی DeepSeek

DeepSeek چیست؟

DeepSeek یک مدل زبانی نوآورانه و قدرتمند است که توسط یک تیم تحقیقاتی پیشرفته چینی توسعه یافته و برای اولین بار در جهان در نوع خود معرفی شده است. این مدل با بهره‌گیری از فناوری بی‌نظیر Mixture-of-Experts (MoE)، علاوه بر افزایش دقت و کارایی پردازش‌ها، به طرز چشم‌گیری هزینه‌ها را کاهش می‌دهد. در حالی که مدل‌هایی مانند ChatGPT اغلب محدود به تنظیمات خاص و بسته هستند، DeepSeek با رویکرد منبع‌باز خود، دسترسی به توسعه‌دهندگان و محققان را فراهم کرده و این امکان را می‌دهد که هر شخص با توجه به نیازهای خاص خود آن را بهینه‌سازی کند. این ویژگی منحصر به فرد، DeepSeek را به ابزاری قدرتمند، قابل دسترسی و تطبیق‌پذیر تبدیل کرده که در عرصه تکنولوژی‌های هوش مصنوعی می‌تواند تحولی شگرف ایجاد کند.

علاوه بر این، برای گیمرهای علاقه‌مند به دنیای بازی‌های دیجیتال، خبر خوبی در راه است! اکنون با شرایط خرید اقساطی ویژه، شما می‌توانید کنسول‌های بازی مورد علاقه خود را به راحتی و با کمترین هزینه ممکن تهیه کنید. این امکان ویژه، تجربه‌ای جذاب‌تر و بدون استرس مالی را برای گیمرها به ارمغان می‌آورد و شما را به دنیای کنسول‌های بازی پیشرفته و پرطرفدار نزدیک‌تر می‌کند. در این فرصت، با استفاده از فناوری‌های نوینی چون DeepSeek و خرید اقساطی کنسول‌ بازی^[4]، می‌توانید همزمان از دنیای دیجیتال و تفریحات بی‌پایان آن بهره‌برداری کنید." 

ویژگی‌های کلیدی DeepSeek

۱. معماری MoE:

DeepSeek از معماری Mixture-of-Experts استفاده می‌کند که به جای استفاده از تمام پارامترها در هر پردازش، فقط بخشی از آن‌ها را فعال می‌کند. این ویژگی باعث کاهش مصرف منابع پردازشی و افزایش سرعت پردازش می‌شود.

۲. منبع‌باز بودن:

برخلاف ChatGPT که یک مدل اختصاصی است، DeepSeek به صورت منبع‌باز منتشر شده است. این ویژگی به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا مدل را تغییر داده و برای نیازهای خاص خود بهینه‌سازی کنند.

۳. هزینه کمتر:

به دلیل معماری بهینه، DeepSeek نیاز کمتری به منابع سخت‌افزاری دارد و می‌تواند با هزینه پایین‌تری نسبت به ChatGPT اجرا شود.

مقایسه ChatGPT و DeepSeek

۱. معماری و طراحی

• ChatGPT: این مدل بر اساس GPT-4 ساخته شده و از یک شبکه عصبی عمیق با میلیاردها پارامتر استفاده می‌کند. این رویکرد منجر به دقت بالاتر، اما نیازمند سخت‌افزار قوی‌تر و منابع پردازشی بیشتر است.

• DeepSeek: معماری MoE در DeepSeek فقط بخشی از پارامترها را برای هر پردازش فعال می‌کند. این ویژگی باعث می‌شود که مصرف منابع پردازشی بهینه‌تر باشد، اما در برخی موارد دقت مدل کاهش یابد.

۲. منبع‌باز بودن

• ChatGPT: مدل اختصاصی است و دسترسی به کد منبع آن امکان‌پذیر نیست.

• DeepSeek: به عنوان یک مدل منبع‌باز، توسعه‌دهندگان می‌توانند آن را سفارشی کرده و برای کاربردهای خاص خود تنظیم کنند.

۳. هزینه و دسترسی

• ChatGPT: دارای نسخه رایگان، اما محدود است. برای دسترسی به امکانات پیشرفته‌تر، کاربران باید اشتراک ChatGPT Plus را خریداری کنند.

• DeepSeek: رایگان است یا با هزینه‌ای بسیار کمتر در مقایسه با ChatGPT قابل استفاده است.

۴. عملکرد و دقت

• ChatGPT: در تولید متون خلاقانه، ترجمه دقیق و پاسخ‌گویی به سوالات پیچیده عملکرد بهتری دارد.

• DeepSeek: برای تحلیل داده‌ها، پردازش‌های فنی و برنامه‌نویسی گزینه مناسب‌تری است.

۵. پشتیبانی زبانی

• ChatGPT: در زبان‌های اروپایی مانند انگلیسی، آلمانی و فرانسوی عملکرد بسیار خوبی دارد، اما در برخی زبان‌های کمتر رایج مانند فارسی ممکن است مشکلاتی داشته باشد.

• DeepSeek: به دلیل توسعه در چین، در زبان‌های آسیایی مانند چینی، ژاپنی و کره‌ای دقت بالاتری دارد.

۶. موارد استفاده

• ChatGPT: مناسب برای تولید محتوا، نوشتن مقالات، پاسخ به سوالات عمومی و پشتیبانی مشتری.

• DeepSeek: مناسب برای برنامه‌نویسی، تحلیل داده‌ها، اجرای مدل‌های سفارشی و پردازش‌های پیچیده.

نتیجه‌گیری

هر دو مدل ChatGPT و DeepSeek ابزارهای قدرتمندی در حوزه هوش مصنوعی هستند و هر کدام نقاط قوت و ضعف خاص خود را دارند. اگر شما به دنبال مدلی برای تولید محتوای متنی، ترجمه و تعاملات پیچیده مکالمه‌ای هستید، ChatGPT گزینه بهتری خواهد بود. اما اگر هدف شما برنامه‌نویسی، تحلیل داده‌ها و استفاده از یک مدل منبع‌باز با هزینه کمتر است، DeepSeek انتخاب مناسب‌تری خواهد بود.

در نهایت، بسته به نیاز خود می‌توانید یکی از این مدل‌ها را انتخاب کنید یا حتی از ترکیب هر دو برای بهینه‌سازی عملکردهای مختلف استفاده نمایید.

References

1. ^{^}خبرنامه دانشجویان ایران (iusnews.ir)
2. ^{^}موبایل ۷ (mo7.ir)
3. ^{^}خرید اقساطی گوشی (mo7.ir)
4. ^{^}خرید اقساطی کنسول‌ بازی (mo7.ir)

Authors: صاحب‌خبران - جدیدترین و آخرین اخبار ایران و جهان - علمی-فناوری