موج مهاجرت دانشمندان آمریکایی به دلیل قطع بودجه‌ها و سیاست‌های ناپایدار

طی ماه‌های اخیر، تعداد دانشمندان آمریکایی که برای فرصت‌های شغلی بین‌المللی (خارج از آمریکا) اقدام می‌کنند به طرز چشمگیری افزایش یافته است.

به گزارش ایتنا^[2] و به نقل از تک‌اسپات^[3]، آمارهای جدید پلتفرم مشاغل علمی Nature نشان می‌دهد که در سه ماهه اول سال ۲۰۲۵، درخواست‌های ارسال‌شده توسط پژوهشگران مستقر در آمریکا برای موقعیت‌های خارج از کشور ۳۲ درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته و جستجو برای فرصت‌های بین‌المللی ۳۵ درصد رشد داشته است.

این موج مهاجرت عمدتاً ناشی از قطع ناگهانی بودجه‌های فدرال و لغو پروژه‌های تحقیقاتی حساس است. به عنوان مثال، بیش از ۲۰۰ پروژه در زمینه اچ‌آی‌وی و ایدز و بخش زیادی از بودجه تحقیقات کووید-۱۹ حذف شده‌اند. همچنین، ۴۰۰ میلیون دلار بودجه پژوهشی دانشگاه کلمبیا به دلیل اعتراضات مربوط به درگیری‌های اسرائیل و فلسطین قطع شد.

این تغییرات شوک شدیدی به جامعه علمی وارد کرده است. جیمز ریچاردز، رئیس بخش استعدادهای جهانی Springer Nature، این روند را بی‌سابقه توصیف کرده است. نظرسنجی دیگری که در نشریه Nature منتشر شده است نشان می‌دهد که ۷۵ درصد دانشمندان آمریکایی به مهاجرت علمی فکر می‌کنند.

 

کشورهایی مانند کانادا و کشورهای اروپایی با استقبال از این فرصت، برنامه‌هایی برای جذب این محققان طراحی کرده‌اند. دانشگاه اکس-مارسی فرانسه با اختصاص ۱۵ میلیون یورو، برنامه‌ای برای جذب پژوهشگران آسیب‌دیده راه‌اندازی کرده و در ماه نخست، ۷۰ درصد متقاضیان آن آمریکایی بوده‌اند.

افزایش درخواست‌های پژوهشی از آمریکا به اروپا، چین و سایر کشورهای آسیایی نیز قابل توجه است. موسسه مکس پلانک آلمان شاهد افزایش درخواست‌های پژوهشگران آمریکایی بوده و برنامه‌ای جدید برای همکاری‌های علمی فراآتلانتیکی تدوین کرده است.

در این میان، روحیه دانشمندان آمریکایی نیز تحت تأثیر قرار گرفته است؛ نتایج یک نظرسنجی نشان می‌دهد که بخش زیادی از محققان نسبت به امنیت شغلی خود نگران هستند و محدودیت‌های جدید آزادی بیان برای آنها نیز یک تهدید لحاظ شده است.

در حالی که آمریکا زمانی مقصد اصلی استعدادهای علمی جهان بود، اکنون با یک بحران بزرگ خروج مغزها مواجه شده است و آینده پژوهشی این کشور در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته است.