برای ترک خودإرضایی چه باید کرد؟
به گزارش خبرگزاری حوزه[1]، حجت‌الاسلام رضا یوسف‌زاده کارشناس مسائل خانواده، به بیان راهکاری برای ترک خودارضایی پرداخت که تقدیم شما مخاطبان فرهیخته می شود.
راهکار ترک خود ارضایی
پرسش:
سوال شده که مدت زیادی است دچار رفتار خودارضایی هستم و از این وضعیت به‌شدت خسته‌ام. نمی‌داند چگونه به این مرحله رسیده و اکنون احساس عذاب وجدان شدیدی دارند.
پاسخ:
رفتار خودارضایی یک رفتار آسیب‌زا محسوب می‌شود و از دیدگاه فقه اسلامی نیز عملی حرام است. معمولاً این رفتار، هم به دلیل زمینه‌های فرهنگی و ارزشی و هم به‌سبب عدم انطباق روان انسان با آن، پس از انجام موجب بروز احساس گناه، شرم و عذاب وجدان می‌شود.
ریشه اصلی این رفتار در بسیاری از موارد، ناتوانی فرد در مدیریت صحیح نیاز جنسی است؛ به این معنا که فرد نه‌تنها راه مناسب و سالمی برای پاسخ‌دادن به این نیاز نمی‌یابد، بلکه خود را در موقعیت‌هایی قرار می‌دهد که میل جنسی تحریک و سپس بدون کنترل تخلیه می‌شود.
نکته دوم که با پیشرفت شرایط می‌تواند پیچیده‌تر شود، این است که گاه خودارضایی نه به‌عنوان علت، بلکه به‌عنوان پیامد یک مشکل عمیق‌تر روان‌شناختی ظاهر می‌شود؛
برای مثال اختلالاتی مانند افسردگی، اضطراب، یا سایر مشکلات روانی می‌توانند زمینه‌ساز چنین رفتاری شوند. از این‌رو، در بسیاری از موارد لازم است که این رفتار نه صرفاً به‌عنوان یک عادت، بلکه به‌عنوان نشانه‌ای از یک اختلال روانی مورد بررسی و درمان قرار گیرد.
در پاسخ به این پرسش که آیا می‌توان خودارضایی را یک بیماری دانست، باید گفت: بله، در مواردی که این رفتار به‌صورت مکرر، کنترل‌ناپذیر و با آسیب به عملکرد طبیعی زندگی فرد همراه باشد، می‌توان آن را نوعی اعتیاد رفتاری تلقی کرد؛ در این صورت، ترک آن نیازمند مداخلات تخصصی روان‌شناختی است.
از دیدگاه اسلامی نیز، نیاز جنسی به‌عنوان یک نیاز طبیعی و مهم انسانی شناخته می‌شود و تأکید شده است که این نیاز باید در جایگاه درست و در چارچوب مشخص پاسخ داده شود. اگر این چارچوب رعایت نشود، نه‌تنها نیاز به‌درستی ارضا نخواهد شد، بلکه پیامدهای منفی نیز در پی خواهد داشت.
برای درک بهتر، می‌توان آن را به نوشیدن آب مقایسه کرد: وقتی تشنه‌ایم، نوشیدن آب پاک و سالم تشنگی را برطرف می‌کند؛ اما اگر آب شور دریا بنوشیم، نه‌تنها تشنگی برطرف نمی‌شود، بلکه آسیب نیز وارد می‌شود. در مورد خودارضایی نیز، این رفتار نه‌تنها پاسخ مناسبی به نیاز جنسی نیست، بلکه می‌تواند به‌عنوان یک انحراف جنسی تلقی شود.
متأسفانه، در برخی موارد نادر، گزارش‌هایی مبنی بر تجویز این رفتار از سوی برخی افراد به‌عنوان روان‌شناس شنیده شده است؛ این در حالی است که چنین توصیه‌هایی نه‌تنها پایه علمی ندارند، بلکه ممکن است ناشی از تحصیلات و آموزش‌های غیرمعتبر باشند.
این موضوع مشابه اظهارات افرادی است که با وجود وابستگی به مواد مخدر، همچنان از آن‌ها دفاع می‌کنند؛ در حالی که اثرات مخرب و ویرانگر اعتیاد بر کسی پوشیده نیست.
برای کنترل این رفتار و جلوگیری از تکرار آن، اقدامات عملی و جدی نیاز است.
نخستین گام، کنترل محرک‌هایی است که فرد را به سمت چنین رفتاری سوق می‌دهند. بسیاری از این محرک‌ها از طریق محتوای نامناسب، مانند تصاویر و ویدیوهای هرزه‌نگارانه در فضای مجازی، وارد ذهن می‌شوند. در نتیجه، اعتیاد به محتوای هرزه‌نگارانه می‌تواند زمینه‌ساز تقویت و تثبیت رفتار خودارضایی باشد.
راهکارهای پیشنهادی برای کاهش و توقف این رفتار عبارت‌اند از:
۱. افزایش مشغولیت هدفمند: انجام فعالیت‌های سازنده مانند ورزش، مطالعه، کار یا یادگیری مهارت‌های جدید می‌تواند ذهن فرد را از افکار وسوسه‌انگیز دور سازد.
۲. تمرین عفت‌ورزی: در اصطلاح روان‌شناسی، این تمرین معادل با خودکنترلی است.
۳. اجتناب از خلوت‌های تحریک‌زا: حضور مداوم در فضاهای خلوت و بدون نظارت می‌تواند زمینه را برای بروز رفتار فراهم سازد.
۴. شناسایی موقعیت‌های وسوسه‌آمیز: فرد باید بررسی کند در چه زمان‌ها، مکان‌ها یا شرایطی ذهنش به سمت این رفتار کشیده می‌شود و سعی کند پیش از قرار گرفتن در این موقعیت‌ها، آن‌ها را مدیریت کرده یا از آن‌ها اجتناب کند.
در نهایت، مهم‌ترین راهکار برای پیشگیری از بروز عذاب وجدان و تکرار این رفتار، مدیریت هوشمندانه موقعیت‌ها و محرک‌ها پیش از آن است که شرایط از کنترل خارج شود. نباید اجازه داد که رفتار شکل بگیرد، بلکه باید زمینه‌های بروز آن را از ابتدا شناسایی و کنترل کرد.
References
- ^خبرگزاری حوزه (www.hawzahnews.com)
- ^اینجا (media.hawzahnews.com)
Authors: صاحب‌خبران - جدیدترین و آخرین اخبار ایران و جهان - علمی-فناوری