اصلاح اشتباه رایج تصور یافته درباره فیزیک کوانتوم و علیت :

اینجا توضیح میدم فیزیک کوانتوم چه ربطی به علیت علمی داره و چی رو نقض میکند .
برخی آتئیست ها به اشتباه خلا کوانتومی را ، هیج در نظر گرفته اند و بیان کردند که خلا کوانتومی قبل بیگ بنگ بوده که بدون علت به وجود میاد و از بین میره.
جالب اینکه با این حال معتقدن چیری قبل بیگ بنگ نبوده
این حرف رو لاورنس کراوس زد که همون سال ۲۰۱۲ نظریه اش رد شد که
خلا کوانتومی هیچ نیست ، ساختاری در بستر فیزیکی است (وجود هست نه هیچ )
خلا کوانتومی پیش بینی پذیری نیوتونی را نقض میکند نه علیت علمی.
اما هنوز آتئیست ها به آن استناد میکنند
پیش بینی پذیری نیوتونی و علیت علمی و عقلی و تفاوت آنها
پیش بینی پذیری نیوتونی ️
در فیزیک کلاسیک (قرن ۱۷ و ۱۸، مخصوصاً نیوتن) فرض این بود که:
قوانین طبیعت کاملاً قطعی و جبریاند.
اگر وضعیت کامل سیستم (مکان، سرعت، جرم و…) را در یک لحظه بدانیم، میتوانیم آینده و گذشته را با دقت بینهایت محاسبه کنیم.
این نگاه را دترمینیسم لاپلاسی هم مینامند: آره ذهنی (به قول لاپلاس «شیطان لاپلاس») بتواند تمام دادهها را بداند، همهچیز برای همیشه قابل پیشبینی است.
پس در این دیدگاه، علیت تقریباً معادل «قابلیت پیشبینی ریاضی» گرفته میشد.
کلیدواژه: «دانستن یعنی پیشبینی کردن».
علیت علمی (نگاه معاصر فلسفهی علم)️
علیت علمی در معنای دقیقتر یعنی:
«روابط واقعی و سازوکارهای موجود در طبیعت که باعث وقوع پدیدهها میشوند، صرفنظر از اینکه ما بتوانیم صددرصد پیشبینیشان کنیم یا نه.»
پیشبینی بخشی از کار علم است، اما یک رابطه علّی ممکن است بهخاطر:
پیچیدگی زیاد (مثل آبوهوا یا اقتصاد)
یا عدم قطعیت بنیادین (مثل مکانیک کوانتومی)
کاملاً دقیق پیشبینیپذیر نباشد، با این حال علّت و معلول واقعی وجود دارد.
بنابراین: