تحلیل علمی یک جریان جهانی در صنعت اسباببازی | دنیای بازی یا فضای آزمایشگاهی

همشهری آنلاین[1] - یکتا فراهانی: در سالهای اخیر، موج تولید اسباببازیهای هوش مصنوعی، صنعت سرگرمی کودک را وارد مرحلهای تازه کرده است؛ مرحلهای که در آن «تعامل»، «یادگیری» و «پاسخ تطبیقی» جایگزین حرکتهای تکراری شدهاند

تقویت مهارتهای شناختی یا جمعآوری دادههای نابهنگام؟
اسباببازیهای هوش مصنوعی، ترکیبی از علومشناختی،[2] رباتیک، زبان ماشین و طراحی تعاملی هستند. این محصولات از طریق میکروفونها، دوربینها و حسگرهای متعدد، الگوهای رفتاری کودک را ثبت کرده، با مدلهای زبانی و صوتی پردازش میکنند و پاسخهایی «بهظاهر انسانی» ارائه میدهند.
همین ویژگی باعث شده بسیاری از روانشناسان رشد، مهندسان هوش مصنوعی و شرکتهای بزرگ فناوری، روی آینده و پیامدهای این موج تمرکز کنند. آیا این اسباببازیها میتوانند مهارتهای شناختی را تقویت کنند؟ یا برعکس، خطر وابستگی عاطفی و جمعآوری دادههای نابهنگام را افزایش میدهند؟
بیشتر بخوانید:
اسباببازی هوش مصنوعی
اسباببازیهای هوش مصنوعی، دستگاههایی هستند که از یادگیری ماشینی (Machine Learning)، پردازش زبان طبیعی (NLP) و مدلهای تولیدکننده محتوا برای تعامل با کودک استفاده میکنند.
این اسباببازیها میتوانند:
مکالمه را یاد بگیرند و بهمرور بهتر پاسخ دهند
احساسات کودک را از طریق چهره یا لحن تشخیص دهند
سبک بازی کودک را تحلیل کنند
داستان، شعر یا بازی جدید خلق کنند
نقش مربی زبان، ریاضی یا مهارتهای زندگی را برعهده بگیرند
در این دستگاهها دادههای کودک معمولاً از لحن صدا تا نوع بازیبهوسیله حسگرها ثبت میشود. سپساین دادهها وارد یک مدل هوش مصنوعی از پیش آموزشدیده شده و رفتار تعامل بعدی را تنظیم میکند.
تشخیص احساسات (Affective Computing)
برخی مدلها قادرند: شادی، اضطراب، بیحوصلگی و هیجان را از طریق چهره و صدا تشخیص دهند. طبق گزارش چند پژوهش آمریکایی، این اسباببازیها در آموزش زبان دوم عملکردی مشابه مربی نیمهوقت دارند.
مطالعات جدید نشان میدهد کودکان ممکن است پیوند عاطفی عمیق با «دوست هوشمند» خود برقرار کنند، بهگونهای که بر روابط واقعی اثر بگذارد.

خطرات امنیتی
هکشدن اسباببازیها که پیشازاین در چند کشور رخداده میتواند دسترسی غیرمجاز به میکروفون یا دوربین را ممکن کند.
بر اساس آمار بازار، فقط در سال گذشته حدود ۳.۴ میلیارد دلار سرمایهگذاری در حوزه اسباببازی هوش مصنوعی[3] ثبت شده است.

ضرورت استانداردهای سختگیرانه
اسباببازیهای هوش مصنوعی، مرز میان «بازی»، «یادگیری» و «پرورش شناختی» را از نو تعریف میکنند. این فناوری میتواند آینده آموزش و سرگرمی را هوشمند و شخصیسازیشده کند؛ اما همزمان به استانداردهای سختگیرانه، قوانین حفاظت از داده، و نظارت روانشناسان نیاز دارد تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود.
در نهایت، این اسباببازیها نه فقط وسیلهای برای سرگرمی، بلکه نماینده تغییری بزرگ در رابطه کودکان با فناوری هستند؛ تغییری که دهه آینده را شکل خواهد داد.
References
- ^همشهری آنلاین (www.hamshahrionline.ir)
- ^علومشناختی، (www.hamshahrionline.ir)
- ^حوزه اسباببازی هوش مصنوعی (www.hamshahrionline.ir)
Authors: صاحبخبران - جدیدترین و آخرین اخبار ایران و جهان - علمی-فناوری
