کشف ناهمزمانی فصول: راز تنوع زیستی
بر اساس این مطالعه که در مجله Nature منتشر شده است، وجود مناطق مختلف در یک نیمکره یا در عرضهای جغرافیایی مشابه، دلیلی بر تجربه همزمان تغییرات فصلی در آنها نیست. به عبارت دیگر، الگوهای بهار، تابستان، پاییز و زمستان میتوانند از مکانی به مکان دیگر، حتی در مجاورت یکدیگر، کاملاً متغیر باشند.
درو تراساکی هارت، زیستجغرافدان و سرپرست این پژوهش، در این باره میگوید: «فصلیبودن اغلب به عنوان چرخهای ساده و آشنا تصور میشود، اما یافتههای ما نشان میدهد که تقویم طبیعت بسیار پیچیدهتر است؛ به ویژه در مناطقی که زمانبندی و شکل چرخههای فصلی در پهنه چشمانداز، متغیر است.»
تیم تحقیقاتی با تحلیل دادههای ماهوارهای جمعآوری شده طی ۲۰ سال، موفق به تهیه نقشهای شدهاند که آن را جامعترین نقشه از زمانبندی فصول در اکوسیستمهای خشکی سراسر جهان توصیف میکنند.
نقشهای از مرزهای نامرئی طبیعت
این نقشه آشکار کرده که «ناهمزمانی فصلی» به طور ویژه در مناطقی ظهور میکند که جزو کانونهای اصلی تنوع زیستی جهان هستند. احتمالاً این همپوشانی تصادفی نیست؛ چرا که افزایش گوناگونی در الگوهای آبوهوایی میتواند به غنای بیشتر زیستگاههای طبیعی بینجامد.محققان توضیح میدهند که مناطق جغرافیایی مجاور ممکن است به دلیل شرایط آبوهوایی و محیطی متفاوت، میزبان اکوسیستمهایی کاملاً متمایز شوند. این پدیده مشابه عبور از یک مرز زمانی است، با این تفاوت که این مرزها را خود طبیعت ترسیم کرده است.
پیامدهای اکولوژیک و تکاملی
این اختلاف در زمان دسترسی به منابع (مانند نور، آب و دما) بین زیستگاههای نزدیک به هم میتواند به شکلگیری گیاهان و جانوران با ویژگیهای متفاوت منجر شود. این تفاوت حتی ممکن است به جایی برسد که یک گونه خاص، فصل تولیدمثل خود را در زمانی کاملاً متفاوت از جمعیت همگونه در منطقهای مجاور آغاز کند. این ناهمزمانی، احتمال جفتگیری بین آنها را کاهش داده و در درازمدت، مسیر ظهور گونههای جداگانه را هموار میسازد.از آریزونا تا مزارع کلمبیا
این تحقیق برای اثبات یافته خود به مثال دو شهر فینیکس و توسان در ایالت آریزونای آمریکا اشاره میکند که با فاصلهای تنها ۱۶۰ کیلومتر، چرخههای آبوهوایی سالانه کاملاً متفاوتی دارند. توسان متکی به بارانهای موسمی تابستانی است، در حالی که فینیکس بخش عمده بارش خود را در ماه ژانویه دریافت میکند.همچنین، نقشه جهانی تهیهشده الگوی جالبی در پنج منطقه آبوهوایی مدیترانهای جهان (شامل کالیفرنیا، شیلی، آفریقای جنوبی، استرالیای جنوبی و حوزه مدیترانه) نشان میدهد. در این مناطق که دارای زمستانهای معتدل و مرطوب و تابستانهای گرم و خشک هستند، اوج رشد جنگلها حدود دو ماه دیرتر از سایر مناطق رخ میدهد.
این ناهمزمانی در زمانبندی طبیعی، بر فعالیتهای انسانی مانند کشاورزی نیز تأثیر مستقیم دارد. برای نمونه، تنوع بسیار زیاد در زمان برداشت قهوه در کلمبیا را میتوان با این پدیده توضیح داد؛ جایی که مزارعی که با فاصله یک روز رانندگی در دل کوهها از هم جدا شدهاند، چرخههای رشد متفاوتی را طی میکنند، گویی در دو نیمکره مخالف قرار دارند.
افقهای جدید برای پژوهش
این یافتهها پیچیدگی شگفتانگیز سیستمهای طبیعی را برجسته کرده و پنجرههای جدیدی به روی درک تأثیرات تغییرات اقلیمی بر تنوع زیستی، امنیت غذایی و مدیریت اکوسیستمها در سراسر جهان میگشاید.∎[2][3]Authors: صاحبخبران - جدیدترین و آخرین اخبار ایران و جهان - علمی-فناوری