مطالعه گیاهان قطب شمال «علائم هشدار اولیه» از تغییرات آب و هوایی را نشان می‌دهد
شفقنا – دانشمندان فعال در حوزه بررسی گیاهان قطب شمال اعلام کردند که اکوسیستم‌های میزبان حیات در برخی از نامساعدترین مناطق کره زمین، در حال تغییر به شیوه‌هایی غیرمنتظره هستند و این تغییرات می‌تواند به‌عنوان «زنگ هشدار اولیه» برای منطقه‌ای که به شدت تحت تأثیر تغییرات اقلیمی قرار گرفته، تلقی شود.
به گزارش سرویس ترجمه شفقنا، در طول چهار دهه، ۵۴ پژوهشگر رشد بیش از ۲۰۰۰ جامعه گیاهی را در ۴۵ نقطه مختلف، از مناطق شمالی کانادا تا آلاسکا و اسکاندیناوی، ردیابی کردند. آن‌ها دریافتند که افزایش چشمگیر دما و طولانی‌تر شدن فصل رشد، برخلاف انتظار، برنده یا بازنده مشخصی نداشته است. در برخی مناطق، شاهد افزایش قابل‌توجهی در تعداد درختچه‌ها و چمن‌ها و در عوض کاهش گیاهان گل‌دار بوده‌ایم—زیرا این گیاهان در سایه گیاهان بلندتر، فرصت رشد کمتری دارند.
یافته‌های این تحقیق که در مجله Nature منتشر شده، شکاف‌های مهمی را در درک تغییرات اقلیمی پر می‌کند و برای تیم‌هایی که در خط مقدم بررسی تغییرات اقلیمی هستند، اهمیت دارد.
دکتر ماریانا گارسیا کریادو، پژوهشگر پسا‌دکتری در دانشگاه ادینبرو و نویسنده اصلی این مقاله، گفت: تغییرات اقلیمی در سراسر قطب شمال به‌قدری فراگیر و شدید است که نرخ گرمایش آن حدود چهار برابر میانگین جهانی است. ما انتظار داشتیم الگوهای روشن و قابل پیش‌بینی‌ای را مشاهده کنیم، همان‌طور که در زیست‌بوم‌های دیگر شاهدش هستیم. اما قطب شمال، منطقه‌ای خاص و گاه غیرقابل پیش‌بینی است.
پژوهشگران دریافتند که گونه‌های گیاهی بیشتر در عرض‌های جغرافیایی پایین‌تر و مناطق گرم‌تر حضور دارند، و نواحی با بیشترین افزایش یا کاهش در رشد گونه‌ها، همان‌هایی هستند که بیشترین میزان افزایش دما را تجربه کرده‌اند.
برای مثال، در بخش غربی قطب شمال کانادا، ایزلا مایرز-اسمیت و تیم تحقیقاتی‌اش، تغییرات سریعی را ثبت کرده‌اند؛ جایی که توندرای یخ‌زده با سرعتی باورنکردنی در حال «سبز شدن» است، زیرا درختچه‌هایی مانند بید به سمت شمال پیشروی کرده و قد می‌کشند.
درختچه‌ها رقابت‌پذیری بالایی دارند؛ بلندتر می‌شوند، بر دیگر گیاهان سایه می‌اندازند و منابع بیشتری جذب می‌کنند. با گسترش آن‌ها، گیاهانی مانند پنبه‌علف، خزه‌ها و گلسنگ‌ها که رشدشان صدها یا حتی هزاران سال طول می‌کشد، از بین می‌روند. با توجه به افزایش دما و طولانی‌تر شدن فصل رشد، این روند بعید است متوقف شود و پیش‌بینی می‌شود تنوع گیاهی در کل قطب شمال افزایش یابد.
کریادو می‌گوید: وقتی درباره آثار تغییرات اقلیمی فکر می‌کنیم، معمولاً از کاهش تنوع زیستی صحبت می‌شود، اما در توندرا که با محدودیت دمایی روبه‌روست، تغییرات اقلیمی چند‌بعدی است.
اگرچه افزایش تنوع زیستی ممکن است مثبت به نظر برسد، اما کارشناسان هشدار می‌دهند که این تغییرات هزینه سنگینی دارد.
کریادو می‌افزاید: اکوسیستم‌های قطب شمال بسیار شکننده‌اند و تغییر در ترکیب گونه‌ها می‌تواند اثرات زنجیره‌ای شدیدی بر دیگر اجزای زیست‌بوم داشته باشد. این تغییرات از گیاهان آغاز می‌شود و اگر آن‌ها جابه‌جا شوند، همه چیز دنباله‌رو آن‌هاست.
وی هشدار داد که گله‌های گوزن شمالی از اولین قربانیان این تغییرات خواهند بود، زیرا نقاط بدون پوشش گیاهی که محل رشد گلسنگ‌های مورد علاقه آن‌هاست، به‌تدریج زیر سایه درختچه‌ها ناپدید می‌شوند.
این تغییرات نه‌تنها بر جانوران قطب شمال، بلکه بر امنیت غذایی مردم محلی و جوامع بومی تأثیرگذار خواهد بود.
کریادو در پایان تأکید کرد: همه این تغییراتی که شاهدش هستیم، محدود به قطب شمال نیستند. گرچه ابتدا در آنجا ظاهر می‌شوند، اما پیامدهایشان فراتر از آن منطقه خواهد رفت. ما باید این تغییرات را درک کنیم و برای آن‌ها آماده شویم، چون مسئله این نیست که آیا رخ می‌دهند یا نه؛ بلکه پرسش این است که چه زمانی رخ خواهند داد.
Authors: صاحب‌خبران - جدیدترین و آخرین اخبار ایران و جهان - علمی-فناوری