بازگشایی خانه ملی گفت‌وگوی آزاد؛ وعده‌ای نوزده‌ساله در آستانه تحقق؟

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛^[2] در طول سال‌های گذشته، بار‌ها و بار‌ها سخن از ضرورت ایجاد فضایی برای گفت‌وگوی آزاد میان نخبگان، جوانان و مسئولان به میان آمده است. فضایی که بتواند به بیان دغدغه‌های اجتماعی، نقد عملکردها، و ارتقای شفافیت و مبارزه با فساد کمک کند؛ به‌ویژه در مقاطع حساس مانند روز دانشجو یا فصل‌های انتخاباتی که مطالبه‌گری عمومی افزایش می‌یابد.

در همین راستا، خانه ملی گفت‌وگوی آزاد یکی از طرح‌هایی بود که در سال ۱۳۸۵ و به ابتکار شورای عالی انقلاب فرهنگی در دستور کار قرار گرفت. با وجود تصویب اساسنامه آن در دی‌ماه همان سال، این نهاد هیچ‌گاه به‌طور کامل عملیاتی نشد.

به گفته علی‌اکبر مسگر، معاون سابق حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی، این خانه‌ها قرار بود در سطح استان‌ها برگزار شوند تا مردم و نخبگان در آنها نظرات، نقد‌ها و دغدغه‌های خود را آزادانه بیان کنند.

با گذشت بیش از یک دهه، در ۱۷ مهرماه ۱۴۰۱، موضوع این خانه‌ها بار دیگر در دستور کار شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گرفت. سعیدرضا عاملی، دبیر و سخنگوی وقت این شورا، با اعلام این خبر گفته بود: باید فضایی ایجاد شود که گفت‌و‌گو‌های آزاد، بدون هیچ محذور علمی و اجرایی، امکان‌پذیر باشد.

در نهایت، در خردادماه سال ۱۴۰۳، اساسنامه خانه ملی گفت‌و‌گو‌های آزاد تصویب شد و حسن رحیم‌پور ازغدی به عنوان رئیس خانه ملی گفت‌وگوی آزاد انتخاب شد. اما پاسخ‌های او در آخرین جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی در روز ۱۶ اردیهشت ۱۴۰۴ در پاسخ به سوال خبرنگار صدا و سیما همچنان با، اما و اگر همراه بوده است: نه نیرویی داریم، نه بودجه‌ای، نه امکاناتی... فعلاً داریم با ارتباطات پیش می‌رویم.

پاسخ او با واکنش عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی همراه شد. خسروپناه تأکید کرد: خانه ملی گفت‌وگوی آزاد ساختار سنگین، بودجه یا نیروی اداری نمی‌خواهد. این طرح باید به همت مردم و نخبگان، بدون بروکراسی، پیش برود.

با این حال، وعده‌ای تازه برای آغاز رسمی فعالیت این خانه‌ها در هفته آینده داده شده است. حسن رحیم پور ازغدی در پایان جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی گفته وعده داده‌اند درباره مسائل اصلی سه قوه موافق و مخالف برای آغاز گفت‌و‌گو بیایند. وعده‌ای که پس از ۱۹ سال، امید را به تحقق بازگشایی خانه ملی گفت‌و‌گو‌های آزاد زنده کرده است. 

آیا این بار، در‌های خانه ملی گفت‌و‌گو واقعاً باز خواهد شد؟ هفته آینده پاسخ را خواهیم دانست.