«الگوریتم»؛ هشداری درباره فروپاشی خانواده در منطق معاملهمحور
بیژن میرباقری، کارگردان سینما و تلویزیون، در گفتوگو با خبرگزاری حوزه با اشاره به دغدغههای اجتماعی نهفته در سریال «الگوریتم» اظهار کرد: این مجموعه بیش از آنکه صرفاً یک روایت پلیسی یا معمایی باشد، تلاشی برای بازنمایی زیست پیچیده انسان معاصر در مواجهه با تصمیمها، انتخابها و سازوکارهای پنهان جامعه امروز است.
وی با تأکید بر اینکه ایده اولیه ساخت «الگوریتم» از دل یک همکاری دیرهنگام شکل گرفت، افزود: مدتها علاقهمند بودم با ابوالفضل صفری همکاری داشته باشم، اما شرایط فراهم نمیشد. پیشنهاد اولیه در حوزه آثار امنیتی بود و من از ابتدا اعلام کردم که چنین فضایی با تجربه و علاقهام همخوانی ندارد، مگر آنکه امکان بازنویسی کامل فیلمنامه وجود داشته باشد.
این کارگردان ادامه داد: با فراهم شدن این امکان، کل فیلمنامه را از ابتدا بازنویسی کردم و همین موضوع باعث شد ارتباط عمیقتری با اثر برقرار کنم. دیگر صرفاً مجری یک متن آماده نبودم، بلکه متنی را پیش میبردم که خودم آن را نوشته و توسعه داده بودم. این روند باعث شد انگیزه من برای ادامه کار و گسترش جهان داستانی «الگوریتم» بیشتر شود.
میرباقری با اشاره به نتیجه این همکاری گفت: همراهی آقای صفری در تمام مراحل تولید، نقش مهمی در شکلگیری نسخه نهایی سریال داشت و در نهایت به ساختاری رسیدیم که امروز با عنوان «الگوریتم» روی آنتن رفته است. هرچند این اثر از نظر من تجربهای آغازین در حوزه سریالسازی بود، اما توانست مخاطب خود را پیدا کند و حتی در زمره آثار پربیننده قرار بگیرد.
وی یکی از ویژگیهای شاخص «الگوریتم» را نوع روایت آن دانست و تصریح کرد: این سریال دارای چندین خط داستانی موازی و روایتی چندلایه است که حدود نه مسیر روایی را همزمان دنبال میکند. چنین ساختاری، دستکم در تلویزیون، کمتر تجربه شده و برای من چالشی جدی اما جذاب بود.
کارگردان «الگوریتم» درباره انتخاب نام سریال نیز بیان کرد: الگوریتم در اصل یک فرمول پایه برای حل معادلات پیچیده است و این مفهوم، مبنای فکری انتخاب عنوان سریال بود. نکته جالب برای من ریشه ایرانی این واژه است که از نام خوارزمی گرفته شده و بعدها در زبانهای مختلف رواج یافته است. این پیشینه فرهنگی باعث شد عنوان سریال برایم معنا و هویت مضاعفی پیدا کند.
میرباقری با اشاره به پیوند عنوان سریال با محتوای آن افزود: در روایت تلاش کردیم هر شخصیت و هر خط داستانی بخشی از یک معادله بزرگتر باشد؛ معادلهای که بدون شناخت عناصر پایه آن، امکان درک پیامدها و نتایج وجود ندارد.
وی درباره پرداختن به زیست دیجیتال انسان معاصر در «الگوریتم» گفت: جامعه امروز بهشدت پیچیده شده و این پیچیدگی حاصل گسترش فناوری، شبکههای اجتماعی و تغییر شکل ارتباطات است. این فضا روابط انسانی، اقتصادی و حتی خانوادگی را تحت تأثیر قرار داده و ما تلاش کردیم این واقعیت را به زبان درام روایت کنیم، نه با بیان مستقیم و شعاری.
این کارگردان ادامه داد: یکی از مصادیق مهمی که در سریال به آن پرداختیم، مسئله شرطبندی و قمار آنلاین است که امروز به یک معضل جدی اجتماعی تبدیل شده است. آمارهای کارشناسیشده نشان میدهد میلیونها نفر درگیر این پدیده هستند و حجم بالایی از خروج مالی کشور از این مسیر اتفاق میافتد. برای ما این موضوع صرفاً یک خط داستانی نبود، بلکه یک هشدار اجتماعی محسوب میشد.
میرباقری با اشاره به تعادل میان جذابیت نمایشی و مفاهیم اخلاقی گفت: از ابتدا میدانستیم با یک اثر خانوادگی مواجه هستیم و همین موضوع مسئولیت ما را دوچندان میکرد. تلاش کردیم جذابیت دراماتیک را در کنار پرداخت مسئولانه به مسائل اجتماعی حفظ کنیم و خوشبختانه در این مسیر با محدودیتهای بازدارنده جدی مواجه نشدیم.
وی افزود: حتی رسانه ملی و همکاران انتظامی پروژه نیز با نگاه شجاعانهای همراه بودند و اجازه دادند برخی آسیبهای اجتماعی که کمتر در تلویزیون مطرح شده، در قالب داستان و شخصیتپردازی بیان شود؛ چراکه معتقدم درام مؤثرترین ابزار انتقال پیام است.
کارگردان «الگوریتم» با تأکید بر جایگاه خانواده در این سریال گفت: خانواده برای من عنصر بنیادین زیست اجتماعی است. بسیاری از مفاهیم مطرحشده در سریال، در نهایت به خانواده بازمیگردد. یکی از شخصیتها، زندگی و حتی روابط خانوادگی را بهمثابه یک معامله میبیند و ما آگاهانه این نگاه را وارد روایت کردیم تا پیامدهای ویرانگر آن را نشان دهیم.
وی درباره شخصیتپردازیهای سریال نیز اظهار کرد: تمام شخصیتها جنبه نمادین دارند، اما این نمادها از دل واقعیت بیرون آمدهاند. این افراد را میتوان در خیابان، خانواده، محیط کار و بهویژه فضای مجازی دید. حتی دروغهایی که در شبکههای اجتماعی بازنمایی میشود، بخشی از واقعیت زیست امروز ماست.
میرباقری با اشاره به محور انتخاب و مسئولیت فردی در سریال گفت: شالوده دراماتیک «الگوریتم» بر مفهوم انتخاب بنا شده است. سرنوشت شخصیتها نتیجه تصمیمهایی است که میگیرند؛ چه کسی که میکوشد با تغییر هویت از سرنوشت خود بگریزد و چه فردی که با یک تصمیم اخلاقی مسیر زندگیاش را تغییر میدهد.
وی در ادامه به پژوهشهای انجامشده برای تولید سریال اشاره کرد و گفت: در حوزه شرطبندی، از کارشناسان اجتماعی و روانشناسی بهره گرفتیم و در بخش انتظامی نیز مشاوران تخصصی حضور داشتند. علاوه بر آن، از مشاورههای دانشگاهی و مطالعات شخصی خودم استفاده شد تا روایت به واقعیت جامعه نزدیک بماند.
این کارگردان درباره برداشتهایی مبنی بر هشدار سریال نسبت به سازوکارهای پنهان جامعه اظهار کرد: این مسئله یکی از بزرگترین معضلات امروز است. بسیاری از آسیبها، جرائم و حتی قتلها، محصول سازوکارهایی هستند که انسان از ماهیت آنها بیخبر است و صرفاً نتایج آن را تجربه میکند.
میرباقری با اشاره به تقابل اخلاق فردی و منافع سیستماتیک در سریال گفت: سیستمها تا زمانی از افراد استفاده میکنند که در مسیر منافعشان باشند و پس از آن، حذف آغاز میشود. این واقعیت تلخ، یکی از محورهای اصلی «الگوریتم» است.
وی در پایان درباره پیام نهایی سریال تأکید کرد: مخاطب پس از تماشای «الگوریتم» باید به پیچیدگی روابط و تصمیمها در جامعه امروز بیندیشد و بداند هیچ ارتباطی ساده نیست. اگر این اثر توانسته باشد بدون شعار، مخاطب را به تأمل و بازاندیشی وادارد، رسالت خود را انجام داده است. همچنین هر پیامی که به اصلاح رفتار انسان و بهبود جامعه کمک کند، در ذات خود به آموزههای اخلاقی و دینی نزدیک است و خوشحالم اگر «الگوریتم» در این مسیر گام برداشته باشد.
انتهای پیام
Authors: صاحبخبران - جدیدترین و آخرین اخبار ایران و جهان - علمی-فناوری