موفقیت مخترعین شیرازی در اختراع کیسه مدرج جمع آوری خون از ناحیه جراحی و محاسبه دقیق خونریزی

به گزارش خبرگزاری برنا از فارس، مهندس علی بینا، دکتر علی محمدی و دکتر سید علی حسین زهرایی در جدید ترین اختراع خود موفق به ثبت اختراع کیسه مدرج جمع آوری خون از ناحیه جراحی و محاسبه دقیق خونریزی شدند که در یک گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار ما به تشریح این اختراع پرداختند.
در ابتدا مهندس علی بینا در این رابطه و در تشریح جزئیات این اختراع اظهار داشت: یکی از وظائف تیم بیهوشی در اتاق عمل حفظ و نگهداری حیات بیمار می باشد زیرا بیماری که بیهوش می شود کاملا وابسته به دستگاه تهویه تنفسی و مانیتورهای موجود در اتاق عمل برای بررسی علائم حیاتی می باشد و تیم بیهوشی شامل متخصص بیهوشی به صورت لحظه ای علائم حیاتی بیمار شامل ضربان قلب و ریتم نمودار نوار قلب، فشار خون و تغییرات لحظه ای فشار خون، درصد اشباء اکسیژن خون و غیره را تحت نظر دارند و بر اساس این علائم تصمیم گیری های مختلفی انجام می دهند.
او افزود: یکی از مواردی که بسیار حائز اهمیت است مقدار خونریزی بیمار و درصد کاهش هموگلوبین حین جراحی است به همین دلیل در اختراع موجود که شامل یک کیسه پلاستیکی استریل و مدرج و دارای قدرت چسبندگی می باشد با چسباندن این کیسه به اطراف ناحیه جراحی و پوشش کامل منطقه جراحی کوچکترین مقدار خونریزی از نظر متخصص بیهوشی و پرستار بیهوشی دور نمانده و می توانند به صورت لحظه ای حجم عروقی و کاهش هموگلوبین بیمار را اصلاح نمایند.
بینا ادامه داد: در زمان جراحی بیمار بیهوش شده و برای عمل جراحی آماده می شود تیم بیهوشی بر اساس وزن، سن و هموگلوبین اولیه خود بیمار و همچنین بیماری های زمینه ای بیمار و اینکه بیمار بر اساس شرایط فعلی تا چه اندازه می تواند کاهش هموگلوبین را تحمل کند.
به گفته مهندس بینا میزان خونریزی قابل قبول را بر اساس فرمول زیر محاسبه می کنند:
ABL=بیمار) هموگلوبین –حجم خون*وزن بیمار*( هموگلوبین قابل قبول  
هموگلوبین اولیه بیمار   
او خاطرنشان کرد: ABL که مخفف Acceptable Blood Loss  هست مقدار خونریزی قابل قبول را برای ما مشخص می کند یعنی بیمار در حین عمل تا چه اندازه می تواند خونریزی کند و اگر از این مقدار بیشتر خونریزی کند ارگان های حیاتی بیمار و وضعیت سلامتی بیمار به خطر می افتد در مراجع های جدید بیهوشی عنوان شده است که می توان برای بیمار تا 30 درصد کاهش مقدار هموگلوبین در نظر گرفت یعنی اگر بیماری میزان هموگلوبین اولیه 12 داشته باشد می توان برای محاسبه در فرمول فقط 30 درصد کاهش هموگلوبین در نظر گرفت که می شود 3.6 یعنی پایداری وضعیت سلامت بیمار بعد از رسیدن به سطح 8.4 به خطر می افتد.
بینا تصریح کرد: تیم بیهوشی بر اساس میزان خونریزی قابل قبول بدست آمده از فرمول بالا بر اساس شرایط بیمار حین عمل و مشورت با تیم جراحی مبنی بر اینکه خونریزی تا چه زمانی ادامه دارد تصمیم می گیرند که تا چه حجمی از خونریزی را با محلول های کریستالوئید ) Crystalloid (و کلوئید (Colloid )جبران کنند و از چه حجمی از خونریزی به بعد تزریق خون به بیمار صورت گیرد و به دلیل احتمال انتقال بیماری های مانند HIV,HBS,HCV و غیره، تزریق خون یک تیغه دولبه ست و نیاز به تصمیم گیری صحیح دارد زیرا هم می تواند بیمار را در معرض بیماری های قابل انتقال از طریق خون قرار دهند و هم تزریق نکردن به موقع خون می تواند بیمار را در معرض خطرات کاهش هموگلوبین و حجم عروقی قرار دهند به همین علت تخمین صحیح میزان خونرزی از روی گازها و اسنفنج های جراحی، ساکشن و خون ریخته شده در ناحیه جراحی بسیار حائز اهمیت است.
این مهندس جوان همچنین اظهار داشت:   شرح دقیق پروسه به این گونه می باشد که زمانی که قرار است عمل جراحی صورت گیرد بیمار را پرپ و درپ (Prep and drep) می¬کنند یعنی بیمار را با محلول بتادین می¬شویند و با پارچه¬های استریل اتاق عمل می¬پوشانند تا محیطی استریل  برای انجام پروسیجر(Procedure) جراحی آماده شود، در زمان انجام عمل جراحی به دلیل برشی که بر روی پوست و بافت¬های مختلف بدن انجام می¬شود قطعا بیمار خونریزی خواهد کرد، البته میزان خونریزی بسته به ناحیه عمل جراحی متفاوت است.
بینا افزود:  در برخی از اعمال جراحی مانند اعمال جراحی بر روی اندام ها، ارتوپدی، جراحی عمومی و غیره برای جلوگیری از خونریزی، عروق و رگ¬های خونریزی دهنده توسط قلم کوتری (electrocautery) سوزانده می¬شود اما در برخی اعمال جراحی به خاطر حساسیت زیاد بافت، سوزاندن عروق خونریزی دهنده نمی¬تواند انجام شود مانند اعمال جراحی که بر روی مغز انجام می¬شود. در هنگام انجام اعمال جراحی مغز و اعصاب و باز کردن جمجمه بیمار، خونریزی زیادی صورت می¬گیرد و پارچه های استریل زیر سر بیمار سرشار از خون می¬شود به صورتی که این خون در پارچه های استریل پنهان شده و تخمین میزان خونریزی برای تیم بیهوشی را سخت می کند و هر فرد با دیدن این پارچه های خونی بر اساس سلیقه و نظر خود اقدام به تخمین زدن میکند و هیچ پایه و اساس علمی برای تخمین میزان دقیق خونریزی وجود ندارد. 
او بیان داشت: از طرف دیگر خون¬های ریخته شده از محل جراحی به دلیل عدم هدایت به مکانی خاص، بر روی  زمین  و حتی بر روی پاهای تیم جراحی می¬ریزد، این اتفاق باعث آلودگی البسه و حتی نفوذ خون از پارچه به  بدن تیم جراحی شده و موجب انتقال بیماری های مختلف به ایشان می گردد و همچنین ریختن خون کف اتاق عمل موجب پخش شدن آلودگی  و انتقال میکرو ارگانیسم های مختلف در اتاق عمل می شود.
به گفته بینا مشکلاتی چون ریختن خون بر روی البسه و حتی نفوذ خون از پارچه به  بدن تیم جراحی شده و انتقال بیماری های مختلف، ریختن خون کف اتاق عمل و پخش شدن آلودگی  و انتقال میکرو ارگانیسم های مختلف در اتاق عمل، ریختن خون و نفوذ ان به پارچه های استریل و در نتیجه عدم تخمین میزان خونریزی برای تیم بیهوشی، مشکل در تصمیم گیری صحیح در میزان و حجم تزریق  میزان خون یا مواد جبران کننده خونریزی و آنالیز دقیق میزان حجم خون ریزی و برآورد دقیق وضعیت بیمار از جمله مسائلی بوده است که این تیم را به این اختراع هدایت کرده است.
در ادامه دکتر علی محمدی به اهداف اختراع فوق اشاره کرد و گفت: جهت مرتع ساختن مشکلات ذکر شده در بالا اهدافی در طراحی این اختراع مورد توجه می باشد از جمله تخمین دقیق میزان خونریزی بیمار که در هر لحظه قابل محاسبه دقیق توسط تیم بیهوشی می باشد.
او افزود: اصلاح دقیق تر جایگزینی مایعات تزریقی برای بیمار از دیگر اهداف اختراع بوده و بدین منظور که وقتی تیم بیهوشی تخمین کاملا دقیقی از میزان خونریزی بیمار داشته باشد متخصص بیهوشی و پرستار بیهوشی بهتر می توانند تصمیم بگیرند که بیمار چه میزان سرم کریستالوئید و کلوئید نیاز دارد تا بتوان قبل از زمان رسیدن به خونریزی قابل قبول، حجم عروقی بیمار را توسط این محلول ها در حد طبیعی نگهداشت و در صورت رسیدن به میزان خونریزی قابل قبول تزریق خون صورت گیرد.
محمدی هدف دیگر این اختراع را تزریق خون صحیح و به موقع به بیمار عنوان کرد و گفت: به صورتی که اگر تخمین خونریزی به صورت حدس و گمان بیشتر از مقدار واقعی باشد و تزریق خون صورت گیرد بیمار را در معرض بیماری های قابل انتقال از طریق خون قرار می دهیم و اگر به اشتباه تخمین کمتر از میزان واقعی باشد بیمار در معرض خطرات ناشی از کمبود حجم و هموگلوبین قرار می گیرد.
او به هدف دیگر این اختراع یعنی ممانعت از ریختن خون بر روی پاها و لباس های تیم جراحی نیز اشاره کرد و اظهار داشت:  به دلیل اینکه خون مستقیم وارد کیسه می شود و یک محافظتی در برابر تماس تیم جراحی با خون ایجاد می شود.
محمدی ممانعت از آلودگی محیط اتاق عمل با میکروارگانیسم های قابل انتقال از طریق خون مانند HIV,HBS,HCV ، را دیگر هدف اختراع عنوان کرد و گفت: به دلیل اینکه خون بر روی زمین نمی ریزد، از بسیاری آلودگی ها جلوگیری می شود. لذا هدف اصلی از طراحی و ساخت کیسه ذخیره خون، تخمین دقیق میزان خونریزی و جلوگیری از آلودگی تیم جراحی و محیط اتاق عمل با خون بیمار است در نتیجه جنس کیسه را از نوع پلاستیک یکبار مصرف انتخاب شده است تا قابلیت انتقال آلودگی از بین برود.
به گفته محمدی با طراحی مناسب یک وسیله برای اندازه گیری میزان خون ریزی بیمار در حین جراحی در مراکز درمانی می توان مشکلات ذکر شده در بالا را به صورت کامل رفع کرد.
در ادامه دکتر سید علی حسین زهرایی دیگر مخترع این اختراع نیز اظهار داشت: راهکار و ایده ارائه شده جهت رفع این مشکل این است که به وسیله کیسه مخروطی شکل شفاف یا نیمه شفاف و مدرج ،با دهانه ای وسیع که دور تا دور محل جراحی را کاملا پوشش بدهد میزان خونریزی ناحیه عمل را صحیح تخمین بزنیم بدین منظور که تمامی خون ریخته شده از ناحیه عمل کاملا درون کیسه بریزد و به درون پارچه های استریل نفوذ نکند. 
او افزود: با توجه به اینکه هدف از طراحی و ساخت کیسه ذخیره خون ریخته شده از محیط جراحی، تخمین دقیق میزان خونریزی و جلوگیری از آلودگی تیم جراحی و محیط اتاق عمل با خون بیمار است در نتیجه جنس کیسه از نوع یکبار مصرف می باشد تا قابلیت انتقال آلودگی از بین برود.
زهرایی بیان داشت: جنس این کیسه میتواند از متریال های مختلفی مانند پلاستیک، نایلون و نایلکس، سلفون، فیلم غشائی یا متریال هایی که جزئی از ان ها ترکیبات پلی اتلین باشد که در صنعتی تجهیزات پزشکی میتواند استفاده شود و مرسوم ترین آن نایلون یا پلاستیک می باشد. بر روی این کیسه علائم و درجه بندی تعبیه شده است این علائم جهت تشخیص میزان حجم می باشد که بنا به نوع طراحی میتواند شامل اعداد یا حروف با علائم باشد که به وسیله آن  تیم بیهوشی کاملا متوجه مقدار خون ریزی در هر لحظه می شود.
این مخترع جوان افزود: شکل این کیسه مخروطی شکل میباشد این شکل باعث می گردد تا تمامی خون و ترشحات در حین عمل جراحی در یک منطقه مشخص جمع آوری گردد و به واسطه آن بتوان میزان حجم خون را دقیق مشخص نمود. همچنین این کسیه دارای دهانه خروجی به همراه یک شیر ساده می باشد که اگر کیسه پر شد بتوان از طریق ان محتویات داخل کیسه خارج شود و کیسه دچار سنگینی نشود و باعث ریختن خون از درون کیسه  پر به بیرون و انتشار آلودگی نگردد.
زهرایی ادامه داد: دهانه ورودی کیسه بزرگ و در سایزی طراحی شده است که قابلیت پوشش کل سطح و محل جراحی را داشته باشد  همچنین دارای ناحیه چسبنده می باشد تا بتواند دور تا دور محل جراحی نصب و چسبیده شود و کل قسمت تحت جراحی را پوشش دهد. این چسبندگی و این چسب باعث می شود خون ریخته شده به صورت کامل در این کیسه ریخته شود بدون اینکه بخواهد به محیط اطراف سرایت کرده یا جذب پارچه های زیرین شود. چسب های به کار رفته در این کیسه از نوع پلیمرهای آکریلاک گرید پزشکی یا مشتقات این آن می باشد که در صنعت پزشکی و در کاربرد مشابه مورد استفاده قرار می گیرند.
او تصریح کرد: در نتیجه به جای اینکه در زمان عمل خون بر روی پارچه های استریل دور سر بیمار و ناحیه جراحی بریزد، درون کیسه ریخته شده، مدرج بودن کیسه این امکان را به تیم بیهوشی می¬دهد تا بتوانند به راحتی میزان خونریزی را در هر لحظه برآورد کند. در صورت پر شدن، کیسه فوق الذکر دارای قابلیت تخلیه  می¬باشد.
زهرایی در پایان اظهار داشت: وسیله ای برای تخمین صحیح و دقیق خونریزی ناحیه جراحی و همچنین جلوگیری از تماس مستقیم خون و ریختن خون در محیط اتاق عمل می باشد- این وسیله به صورت عمده در اتاق عمل و در حین جراحی در بیمارستان ها و مراکز درمانی کاربرد دارد. و با به کار گیری ان میتوان مراقبت حین جراحی را بهینه تر انجام داد و میزان خون از دست رفته بیمار را دقیق تر اندازه گیری نمود.