استفاده از برگ‌کاج به عنوان ردیاب زیستی در ریشه یابی گردوغبار شهری

به گزارش گروه علمی ایرنا^[2] از بنیاد ملی علم ایران (INSF)، «تغییرات مکانی و زمانی خصوصیات گردوغبار خیابانی و خاک‌های شهری استان کرمان و امکان‌سنجی استفاده از برگ کاج به‌عنوان ردیاب‌زیستی» رساله دکتری محمد امیرمحمدی‌پور دولت‌آباد که این طرح را با راهنمایی حسین خادمی و شمس الله ایوبی و حمایت بنیاد ملی علم ایران به پایان رسانده است.

امیرمحمدی‌پور با مدرک دکتری تخصصی علوم خاک -مدیریت منابع خاک و اراضی از دانشگاه صنعتی اصفهان درباره این طرح توضیح داد: گردوغبار از پدیده‌های مهم جوی در مناطق خشک و نیمه‌خشک جهان و از جمله ایران و غرب آسیا است که از جمله مهم‌ترین مسائل زیست‌محیطی در این مناطق محسوب می‌شود. استان کرمان در شرایط فعلی پس از سال‌های هشدار به مرحله بحران خشک‌سالی وارد شده و در سال جاری جزء سه استانی بوده است که کمترین بارندگی در آن‌ها روی داده است و هم‌اکنون تبعاتی مانند گردوغبار بزرگ‌ترین استان ایران را فرا گرفته است.

وی با اشاره به اینکه، استان کرمان پهناورترین استان ایران و دومین استان درگیر پدیده گردوغبار است افزود: وجود بلایای خشک جازموریان و کویر لوت در استان کرمان و همچنین افزایش فعالیت‌های معدنی-صنعتی با سطح تکنولوژی پایین مانند معدن مس‌سرچشمه، مس‌شهید باهنر، گل‌گهر سیرجان، زغال‌سنگ زرند و کارخانه‌های سیمان کرمان در اطراف شهرهای استان کرمان، باعث تشدید پدیده گردوغبار شده است.

این محقق و پژوهشگر در ادامه بیان کرد: با توجه به روند روبه‌رشد آلودگی‌های اتمسفری در استان کرمان که تأثیر منفی زیادی بر سلامت جامعه، اقتصاد، افزایش مهاجرت‌های اقلیمی و سایر بخش‌های مهم جامعه داشته است، ضرورت داشت که مطالعات جامعی در زمینه گرد و غبار در سطح استان کرمان انجام شود و درجه تأثیرگذاری ذرات گردوغبار با خواص فیزیکوشیمیایی و کانی‌شناسی و مورفولوژیکی آن‌ها بررسی شود.

این محقق و پژوهشگر در ادامه بیان کرد: در چندسال اخیر شهرهای استان کرمان شاهد گردوغبارهای شدیدی بوده است که شناخت منبع و سایر خصوصیات این ذرات در مبارزه بهتر با این پدیده و یا کاهش اثرات و میزان آن کمک شایانی می‌کند. این در حالی است که مطالعات جامعی در این خصوص در شهرهای استان کرمان صورت نگرفته بود.

امیرمحمدی تصریح کرد: اثر تراکم جمعیتی نواحی شهری بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی و غلظت عناصر سنگین گردوغبار خیابانی و خاک‌های شهری و امکان‌سنجی استفاده از برگ درخت کاج به‌عنوان ردیاب زیستی در برآورد آلودگی گردوغبار خیابانی شهرهای منتخب استان کرمان از جمله اهداف انجام این طرح بوده است.

وی در ادامه خاطر نشان کرد: همچنین با این تحقیق به منشأ‌یابی مخاطرات زیست‌محیطی و مدیریت بهتر و کنترل سریعتر آلودگی ناشی از این پدیده‌ها دست پیدا کردیم و توانستیم به مدیریت محیط زیست شهری با ارزیابی کیفیت محیط زیست شهری کمک کنیم.