نشانه بارز خلاقیت ایرانی در فرم و محتوا
به گزارش خبرگزاری حوزه[1]، به اذعان بسیاری از کارشناسانِ منصف، یکی از بهترین و کیفی‌ترین انیمیشن‌هایی که در سال‌های اخیر در کشورمان تولید شده و به نمایش درآمده، انیمیشن"فرمانروای آب" است؛ اثری با درونمایه دینی و ناظر به فرهنگ انتظار که به همین خاطر رنگ و بویی معنوی مرتبط با عصر غیبت پیدا کرده است.
مورد توجه مخاطب عام و خاص
فروش قابل توجه این انیمیشن از سوی دیگر نشان‌دهنده علاقه‌مندی خانواده ها و به‌ویژه نوجوانان به چنین آثاری است آن هم در وضعیتی که به دلایل گوناگون، کمدی‌های سخیف و بعضاً فیلم‌های اجتماعی با رویکرد تلخ همچنان می فروشند.
" فرمانروای آب " که به نویسندگی و کارگردانی مجید اسماعیلی، تهیه‌کنندگی مجتبی امینی و با مجری‌گری حسین سلطانی تولید شده، روایت قصه آزادسازی کارشناسان سازمان ملل از سوی سربازان ایرانی از دست یک گروه تکفیری سنی در سامراست که به دنبال بهانه‌ای برای آغاز یک جنگ مذهبی در منطقه خاورمیانه میان شیعه و سنی هستند. جغرافیای داستان بیشتر در شهر سامرا می‌گذرد؛ جایی که حرم مطهر امامین عسکریین(ع) قرار دارد.
این انیمیشن در سال ۹۲ ساخته شده است. نخستین نمایش آن در جشنواره فجر سال ۹۵ انجام شد و مراحل پایانی مثل صداگذاری و موسیقی در سال ۹۷ تکمیل شده و بعد از حدود ۱۰ سال به روی پرده سینماها رفته است.
نمادگرایی در این اثر البته در کنار توجه به بحث محتوایی و روایت داستانی آن موجب شده که انیمیشن "فرمانروای آب" با آن که حدود یک دهه پیش‌تولید شده، همچنان مورد توجه مردم و خانواده ها از یکسو و نیز منتقدین و سینماگران از سوی دیگر قرار بگیرد.
این انیمیشن ضمن اتخاذ رویکرد و سبک خاص و نوینی که مبتنی بر تکنیک‌های سنتی انیمیشن است، در عین حال به جهت محتوایی نیز اثری ارزشمند و قابل توجه به شمار می رود.
محصول یک دهه پیش اما همچنان جذاب و گیرا
همان طور که اشاره شد این اثر محصول ده سال پیش است و شاید از این حیث برخی خُرده بگیرند که چرا"فرمانروای آب" مثل دیگر انیمیشن‌های سه‌بُعدی امروزی نیست و حال آن که به تعبیر جالب یکی از کارشناسان این حوزه، ما هنوز کارتون‌های محصول دهه هشتاد و نود میلادی را می‌بینیم و بعد از گذشت سی، چهل سال از زمان ساخت آنها همچون روز نخست از تماشایشان لذت می‌بریم.
این نکته از این رو حائز اهمیت است که بدانیم معمولاً کودکان و نوجوانان بیش از آن که درگیر تکنیک یک اثر شوند، درام، قصه و هیجان ناشی از آن روی آنها اثر می‌گذارد و از این حیث انیمیشن "فرمانروای آب" علیرغم برخی ضعف ها، یک اثر مهیج است و ای کاش زمینه ای فراهم شود که این‌گونه آثار با قوت بیشتری از سوی دولت و حاکمیت حمایت شده و به اکران عمومی درآیند چرا که ما به این محتواها به خصوص در شرایط کنونی کشور بیش از پیش نیازمندیم.
انیمیشنی در زمره آثار تمدنی
ورای این مباحث جاری، "فرمانروای آب" را می توان از حیث محتوایی در زمره آثار تمدنی قلمداد کرد؛ چه آن که این محصول هنری و رسانه ای فیلم در مسیری حرکت کرده که قرار بوده سینما در تمدن اسلامی و ایرانی به ایفای نقش بپردازد و با وجود احترام نسبت به دیگر آثار مشابه باید گفت که این انیمیشن از جمله معدود آثاری است که بیش از هر چیز دیگری، واجد کارکرد هویتی و تمدنی برای جامعه ماست.
مجید اسماعیلی، نویسنده و کارگردان این فیلم انیمیشنی در گفتگویی به ماجرای تولید این اثر پرداخته و گفته است: "این انیمیشن که سال ۹۲ ساخته شد، به طرز عجیبی وقایع سیاسی امروز ایران و حتی جنگ ۱۲ روزه اخیر را پیش‌بینی کرده بود و از این منظر به نظرم نه تنها این اثر کهنه نشده بلکه کاملاً با شرایط امروز کشور همخوانی دارد. از سوی دیگر توجه به مقوله معماری اسلامی، نشانه‌شناسی و لوکیشن‌های متنوع موجب شده تا این کار پس از سال‌ها، احساس کهنگی به مخاطب ندهد. اگر به مخاطب نگوییم این اثر مربوط به ۱۰-۱۲ سال پیش است، اصلاً شاید باور نکند. "
وی همچنین در پاسخ به پرسشی راجع به ارتباط موضوعات سیاسی و مهدویت در این کار بیان داشته است: "داستان فرمانروای آب در بستر یک درگیری سیاسی بین ایران و دشمنانش یعنی آمریکا و اسرائیل روایت می‌شود، اما امدادهای غیبی و نگاه تربیتی پدر و پسری، محور اصلی کار است، کما این که اساساً در نگاه تشیع، تفکیکی بین سیاست و معنویت وجود ندارد و ما به شدت معتقدیم چنانچه امام زمان(عج) را بدون توجه به مسائل روز تعریف کنیم، موضوع را به انحراف کشیده ایم و این خطرناک است.
از دیگر شاخصه های این اثر می توان به بحث رویکرد و نگرش تربیتی آن اشاره کرد چه آن که مجموعه سازنده تأکید بر این نکته کلیدی دارند که تربیت صحیح و نگرش‌های معنوی در شکل‌گیری شخصیت نسل آینده بسیار مهم است و نباید از آن غفلت کرد.
در تراز یک انیمیشن مؤلف‌محور
مساله مهم دیگر ناظر به این است که "فرمانروای آب" یک انیمیشن مؤلف‌محور است، برخلاف قاعده مرسوم انیمیشن‌سازی که کمپانی‌محور است و تهیه‌کننده نقش اصلی را برعهده دارد در اینجا با اثری مواجه هستیم که مبتنی بر ذهن یک معلم، استاد و فعال تعلیم و تربیت تولید شده است چه آن که بی اغراق باید گفت، مجید اسماعیلی که سال‌ها در راه معلمی مو سپید کرده خواسته با انیمیشنش با مخاطبان که شاگردان او هستند به گفتگو بپردازد، گو این که محصول زحمات او، خود یک معلم کوچک و طرح درس مقاومت برای بچه‌هاست.
این انیمیشن در واقع فیلم موشک و پهپاد ساخت وطن است؛ چیزی که شاید ۱۰ سال پیش مثل سینمای امریکایی‌ها فیلمش را دیدیم و امروز امروز، ۱۲ روز فرصت داشت واقعیت وسط میدانش را به چشم خود ببیند. بر این اساس شاید بشود گفت که تأخیر در اکران فیلم طی این سال‌ها خود یک فرصت بی‌نظیر برای بچه‌هایی هست که باید این توانمندی را پرشورتر تجربه کنند.
اثری در حال و هوای انتظار و مهدویت
این اثر همچنین ناظر به نگاه و رویکرد مهدوی است؛ چیزی که شاید امروز کمتر در سینما می‌بینیم و حتی در کلاس های درس. به هر صورت متأسفانه باید گفت که انتظار مقدس در بخشی از جامعه ما تا حدی رنگ باخته و لذا این امید می رود که با تولید و نمایش این گونه آثار بتوان تا حدودی به جبران مافات پرداخت، آن هم در این نبرد آخرالزمانی که هر روز ابعاد جدید و در عین حال گسترده‌تری به خود می‌گیرد.
References
- ^خبرگزاری حوزه (www.hawzahnews.com)
Authors: صاحب‌خبران - جدیدترین و آخرین اخبار ایران و جهان - علمی-فناوری